Günlük pratiğimin dikkat çeken bir kısmını, kasık fıtığı ameliyatı sonrası ağrı sorunu yaşayan hastalar oluşturuyor. Google’da kasık fıtığı ile ilgili aramada anahtar sözcüklere baktığınızda, ağrı üst sıralarda! Gözlemlerime göre dikkat çeken sayıda hasta grubu, ağrı çekiyor ve tedavi arıyorlar. Bu konuda yazdığım blog yazım google’da ön sıralara çıktı ve yazımda bulunan ‘Kasık Ağrısı Sorgulama Formu’ sık sık dolduruluyor. Hepsine cevap vermeye çalışıyorum. Bu konudaki blog yazımı okuyun!
Sıklıkla;
gibi sorular ile karşılaşıyorum. Her hastayı ayrı değerlendirmek gerekir ancak en sık karşılaştığımız nedenler; kasık fıtığı ameliyatı sonrası komplikasyonlar olarak sayabileceğimiz gözden kaçmış fıtık ve/veya lipom, fıtığın nüksetmesi, ameliyatta kasık sinirlerine hasar verme (kesme, dikiş ile sıkıştırma gibi), enfeksiyon ve kullanılan yama kaynaklı olarak sıralanabilir.
Aslında önlemek, tedaviden daha önemli. Bunun için cerrahın çok derin kasık ve karın duvarı anatomisini bilmesi, tekniği çok iyi bilip orjinale uygun olarak uygulaması gerekir. Açık kasık fıtığı ameliyatında 3 sinirin belirlenmesi, korunması ve eğer korunamıyorsa seçici nörektomi kronik ağrı riskini azaltır. Yine laparoskopik kasık fıtığı onarımında sinir bölgelerinde zımbalama yapmaktan kaçınmak ve az sabitleme yapmak kronik ağrı riskinden korur. Ardından da doğru yama seçimi önemlidir. Yama kalitesi, fıtık ameliyatının başarısını etkiler.
Diğer önemli bir konu da, eğer kasık fıtığı ameliyatı öncesi ağrı var ise, bunun iyi araştırılması gerekir. Bu ağrı ile beraber bir şişlik yani kasık fıtığı olabilir. Fıtık, ağrının nedeni olabileceği gibi, fıtık ile eş zamanlı başka bir hastalığa bağlı ağrı olabilir. Bu nedenle, kasık fıtığı öncesi ağrının nedenleri ortaya konmaya çalışılmalıdır. Aksi durumda, fıtık ameliyatı yapıldıktan sonra ağrı geçmeyebilir. Bu ağrının başlıca kaynaklarını blog yazımda anlattım!
Kasık fıtığı ameliyatından sonra ağrı var ise ağrının başlayış zamanı önemlidir. Ameliyat sonrası erken başlayan ve kronikleşen ağrı daha çok nöropatik dediğimiz sinir hasarına bağlıdır. Ancak, ameliyat sonrası ağrısız bir dönemden sonra ağrı ortaya çıkması, öncelikle nüks düşündürmelidir. Ardından da yama enfeksiyonu, yama reaksiyonu gibi sorunlar gelir.
Kasık fıtığı ameliyatı sonrası ağrının şiddeti de bize değerli bilgiler verir. Ağrıyı genelde hasta ile görüşürken; deneyimlediği en şiddetli ağrı için 10 puan verirse, o an deneyimlediği ağrının şiddetini mukayeseli olarak söylemesini isteriz. Hasta da 3 der, 5 der, 9 der. 0 hiç ağrı olmamasıdır. Nöropatik ağrılar genellikle yüksektir ve hastalar 6 üzeri puanlar ile ifade eder. Ama doku hasarına bağlı, yama reaksiyonu, enfeksiyonu ya da nükse bağlı ise çok şiddetli puanlar olmaz. Burada önemli bir konu, ameliyat sonrası erken dönemde görülen şiddetli, 9-10 puanlarında ağrı için yeniden ameliyat mutlaka seçenek olarak değerlendirilmelidir.
Ağrının tarifi ve yansıdığı yer de bize önemli bilgiler verir. Hastalardan şöyle ifadeler geliyor:
Bu şikayetler, nasıl bir sorun ile karşılaştığımızı anlamamız açısından bize değerli bilgiler verir. Kasık Ağrısı Sorgulama Formumuzda bunları ayrıntılı öğrenmek için soruyoruz. Örneğin testise yansıyan ağrı bize genital sinir yaralanması düşündürür. Açık ameliyatta görmüyoruz ancak, kapalı ameliyatta yamayı uygunsuz zımbalamaya bağlı bacakta ağrı görüyoruz.
Fıtığınız nüks ettiyse ne yapacaksınız? Şişlik, kasık fıtığı ameliyatı nüks belirtileri içinde en sık karşılaşılan bulgu olmasına rağmen, ağrı da nükse işaret eder. Nüks ettiyse, bilimsel çalışmalar nüks etmiş fıtıkların bu konuda uzmanlaşmış kişi ya da klinikler tarafından değerlendirilmesini ve tedavi edilmesini işaret ediyor. Bu konudaki blog yazımı okuyun!
Kasık fıtığı ameliyatı sonrası iltihaplanma olduğunda da ağrı meydana gelebilir. Erken dönem enfeksiyonlar, antibiyotik ve/veya cerrahi drenaj ile tedavi edilir. Ancak, kasık fıtığı ameliyatı sonrası enfeksiyon geliştiyse nüks riski artar. Yine ameliyattan hemen sonra yara yerinde hematom olması da ağrı nedenidir. Enfeksiyon yüzeyel ise çok sorun olmaz. Ancak derin dokuda ise yama da bundan etkilenecektir ve enfeksiyon kapacaktır. Bu durumda yamayı kurtarmak oldukça zordur. Yama enfeksiyonlarının ⅓’ü ilk 6 ayda görülür. 4 yıla kadar görülen olgular vardır. Yama enfeksiyonuna kronik ağrı eşlik eder. Şiddetli değildir ancak hayat kalitesini bozar.
Kasık fıtığı ameliyatı sonrası yanma hissi ve batma, ağrı olmasa da rahatsızlık vericidir. Genellikle doku hasarına, dokudaki reaksiyonlara, yamanın irritasyonuna bağlı olabilir.
En çok ağrı şikayeti kasık fıtığı ameliyatlarından sonra olsa da, hastalarımızdan göbek fıtığı ameliyatı sonrası ağrı şikayeti de gelmekte. Göbek ve karın ön duvarının fıtık ameliyatlarından sonra ağrıda, kasıkdan farklı nedenler söz konusu. Nüks, gözden kaçmış fıtık, yama sabitlemeye bağlı, yama kaynaklı enfeksiyona bağlı nedenlerle ağrı ile karşılaşıyoruz. Burada tedavi yöntemini belirlemede görüntüleme ön plana çıkıyor. Öncelikle ultrason, gerektiğinde Bilgisayarlı Tomografi (BT) ile inceleme değerli bilgiler verir. Tedavide, ilaç tedavisinden yama çıkarılmasına kadar uzanan seçenek çeşitliliği vardır. Yine bu tür değerlendirmelerin, tecrübeli kişi ve merkezlerce yapılması bilimsel bir gerçektir.
Kasık fıtığı ameliyatı sonrası ağrı sorunu adeta bir aysbergin suyun altındaki kısmıdır; tanısı ve tedavisi karmaşıktır ve mutlaka uzman kişiler tarafından değerlendirilmelidir. Yukarıdaki yazım içinde ilgili konularda yazdığım blog yazılarıma linkler verdim. Onları okuyarak daha detaylı bilgi sahibi olabilirsiniz.